نقش معلم، مدرسه و خانواده در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان
تربیت از مهمترین اهداف خلقت انسان است و معلمان نقش بسیار مهمی در این زمینه دارند. نقش مدرسه در تربیت دانش‌آموزان اهمیت بسیاری دارد زیرا مدرسه بعد از خانواده، اولین نهادی است که کودک با آن آشنا می‌شود.
برخی از کودکان اولین بار در مدرسه با دوستانی آشنا می‌شوند و از آنجا که شخصیت کودکان در سنین مدرسه رشد یافته‌تر است، معلمان، دوستان و مدیران نقش بسیار پررنگی در این زمینه دارند. کودکان با تقلید و مشاهده می‌توانند اصول اخلاقی را آموزش ببینند و با توجه به اینکه زمان زیادی در مدرسه هستند، الگوهای رفتاری آنان بیشتر خواهد شد و علاوه بر خانواده از دیگران نیز الگو می‌گیرند. حساس‌ترین دوره تربیتی کودکان کودکان در حساس‌ترین دوره تربیتی که هفت تا ۱۲ سال است آموزش را شروع می کنند و از این سن، شخصیت کودک شکل می‌گیرد و نقش مدرسه در این تربیت مشخص است و همه افراد موظف هستند تا الگوی خوبی برای دانش‌آموزان ایجاد کنند. کودکان علاوه بر تقلید، از مطالب و محتوای آموزشی نیز مواردی را در زمینه تربیت اجتماعی فرا می‌گیرند، پس باید مسئولان به محتوای آموزشی دانش‌آموزان توجه کافی را داشته باشند. نقش معلمان در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان با توجه به گستردگی تغییرات اجتماعی جامعه و رابطه نزدیک آن با تعلیم و تربیت، نقش معلمان بسیار مهم است و معلمانی که از آگاهی‌های اجتماعی بالا برخوردار باشند و بتوانند مهارت‌های اجتماعی مورد نیاز جامعه را بشناسند، نسلی را پرورش خواهند داد که در تغییرات اجتماعی، تحول و مقابله با بحران‌های اجتماعی موثر خواهند بود. لازم به‌ذکر است که هیچ کشوری نمی تواند از سطح معلمانش بالاتر رود، پس باید در این زمینه سرمایه‌گذاری کند و به معلمان نگاه ویژه‌ای داشته باشد. نقش خانواده در تربیت اجتماعی کودکان خانواده، اولین نهاد اجتماعی است که دانش‌آموزان به آن پا می‌گذارند و اولین تعلیم و تربیت در آن شکل می‌گیرد. محبت و عاطقه در خانواده به‌عنوان رمز سعادت و خوشبختی انسان محسوب می‌شود و کلید مشکلات افراد و به‌عنوان نهادی برای جلب احترام و رعایت حقوق دیگران خواهد بود. معلمان در تربیت اجتماعی کودکان، جایگاه دوم را دارند و باید از الگوهای عملی و رفتاری و نواقص تربیتی خانواده که جایگاه اول را دارد، استفاده کنند. از مهمترین موارد رشد و افزودن جایگاه مهارت اجتماعی، یادگیری و کسب تجربه است که افراد در مدرسه بدست می‌آورد و باعث می‌شود تا افراد به رضایت و خوشبختی دست پیدا کنند. نقش مدرسه در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان نهادهای بسیاری هستند که در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان تاثیرگذار هستند و مدرسه یکی از این نهادهاست و معلمان می‌توانند نقش مهمی در تربیت اجتماعی کودکان داشته باشند البته باید برخی از ویژگی‌ها و خصوصیات مثبت را در ارتباط با دانش‌آموزان خود تقویت کنند تا زمینه اجتماعی در آنها ایجاد کنند. مدارس می‌توانند با گرایش دانش‌آموزان به انجام فعالیت‌های گروهی، کسب مهارت اجتماعی دانش‌آموزان را ارتقا دهند. نتیجه‌گیری نتایج نشان داده است معلمان نقش بسیار مهمی در پرورش نیروهای فکری، اجتماعی و اقتصادی در زندگی دانش‌آموزان دارند و می‌توانند دانش‌آموزان که بخشی جامعه هستند و نقش مهمی در آن دارند، هدایت کنند و با راهنمایی‌های خود آینده جامعه را رقم بزنند. با توجه به اینکه معلمان نقش مهمی در تربیت دانش‌آموزان در تمامی ارکان آموزشی دارند، بنابراین معلمی شغل مهم و حساس و پرمسئولیتی است که پایه و اساس هر جامعه محسوب می‌شود و شخصیت نسل جدید را شکل می‌دهد. خانواده، اولین و موثرترین جایگاه زندگی اجتماعی کودک محسوب می شود و اولین و مهمترین نقش را در افزایش رشد شخصیت و اجتماعی شدن کودک بر عهده دارد و از طریق گرایش دانش‌آموزان به فعالیت گروهی می‌تواند در کسب مهارت اجتماعی دانش‌آموزان موثر باشد. تربیت ابعاد مختلفی دارد که نقش مدرسه در آن بسیار مشخص است و به معلمان توصیه می‌شود تا به اصول اخلاقی دانش‌آموزان توجه کافی داشته باشند زیرا دانش‌آموزان از معلمان خود الگوی مستقیم می‌گیرند. خانواده و مدرسه در کنار هم می‌توانند تربیت اخلاقی دانش‌آموزان را شکل دهند و اگر این ۲ نهاد در یک جهت نباشند، دانش‌آموزان با مشکل مواجه خواهند شد. البته معلمان باید هنجار و ناهنجار را شناسایی کنند و غیر از آموزش کتاب و محتوای آموزشی، آموزش‌های دیگری را داشته باشند که می‌تواند به‌عنوان بازی و قصه برای کودکان ارائه شود، به همین دلیل نقش مدرسه در تربیت دانش‌آموزان بسیار مهم است و تمامی ابعاد شخصیتی دانش‌آموزان را در بر می‌گیرد. ایسنا منبع: برگرفته از مقاله «بررسی نقش معلم، مدرسه و خانواده در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان»، مرضیه محبی و زهرا سادات افرازی